اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَ بَرَكَاتُهُ
Sual: İ’lem Eyyühel Aziz. Cenab-ı Hakkın ata, kaza ve kader namında üç kanunu vardır. Atâ, kaza kanununu bozar. Kaza da kaderi bozar.
Mesela: Bir şey hakkında verilen karar, kader demektir. O kararın infazı kaza demektir. O kararın iptaliyle, hükmü kazadan affetmek, atâ demektir.
Evet, yumuşak bir otun damarları katı taşı deldiği gibi, atâ da kaza kanununun kat’iyetini deler. Kaza ok gibi kader kararını deler. Demek atânın kazaya nisbeti, kazanın kadere nisbeti gibidir. Atâ kaza kanununun şumülünden ihraçtır. Kaza da kader kanununun külliyetinden ihraçtır. Bu hakikata vakıf olan ârif: “Ya İlahi! Hasenatım senin atândır. Seyyiatım da senin kazandır. Eğer atân olmasa idi, helak olurdum.” der… İzahı?
Cevab: Atâyı da, kazayı da şumülüne alan bir hakikat olan kadere iman esastır. İyilik Allah’dan kötülük nefistendir. Atâ Allah’dandır. Kaza bir hükümdür. Biz seyyiatımızla o hükme kendimizi layık ediyoruz. Hükmüne yani kazaya razı olacağız. Onun içindir ki; kadere iman, kazaya rıza deniliyor. Ve insan da atâ ile kaza arasında bulunuyor. Kader bizce meçhul fakat hakikatta atâyı da kazayı da içine alır. Tafsilat için kader risalesine müracaat edilsin.
Kader dersini iyi okuyup anladıktan sonra bu kapalı gibi görünen şeyler daha güzel anlaşılır. Hayrın ve şerrin Hâlikı Allah’dır. Kadere bu suretle inanmak imanın erkânıdır. Kader-i İlahide değişiklik olmaz. Fakat kul kader-i İlahiyi bilemez. Vazifesi ubudiyettir. Emirlere itaat, nehiylerden içtinab etmektir. Mü’min hatasıyla evamire muhalefetiyle başına gelecek te’dib sillesini kadere havale edemez. “Kusurum kader-i İlahinin hakkımda bu surette fetva vermesine sebep olmuştur” der ve bu tarz-ı inanışiyle kaderden bahse hakkı olduğunu gösterir. “Ben ne yaptım ki bu hal başıma geldi” deyip kaderi ittiham edemez. Şükürden şekvaya giremez.
El Baki El Hubb-u fillah, Muhibbi Muhlisiniz
İbrahim Hulusi
Orjinali indirmek için tıklayınız!
Bir önceki yazımız olan 80) KADER İLE ENENİN NE GİBİ MÜNASEBETLERİ VAR? SUALİNE CEVAPTIR. başlıklı makalemizde kader; ene hakkında bilgiler verilmektedir.
